De 16e editie van het Global Risks Report van het World Economic Forum is op 19 januari 2021 gepubliceerd. Het analyseert de staat van de huidige publieke waarden, maatschappelijke risico’s, aanhoudende en opkomende risico’s voor de gezondheid, stijgende werkloosheid, groeiende digitale scheidslijnen, ontgoocheling bij jongeren en geopolitieke fragmentatie.
Bedrijven riskeren een wanordelijke shake-out die grote groepen werknemers en bedrijven kan uitsluiten van de markten van de toekomst. De aantasting van het milieu – nog steeds een existentiële bedreiging voor de mensheid – dreigt samen te vallen met maatschappelijke risico’s en ook ernstige gevolgen te hebben. Maar nu de wereld meer op risico’s is afgestemd, kunnen lessen worden getrokken om de respons en veerkracht te versterken. In 2020 werd het risico op een pandemie werkelijkheid. Nu overheden, bedrijven en samenlevingen worstelen met COVID-19, is maatschappelijke samenhang belangrijker dan ooit. Meer dan waard om te lezen! WEF_The_Global_Risks_Report_2021
TU Twente RISK & RESILIENCE ONLINE 3,4 en 5 november van 16.00 – 18.00 uur
KOERS HOUDEN EN WENDBAAR BLIJVEN IN DE NEDERLANDSE WATEROPGAVE
Op 3,4 en 5 november organiseert de TU Twente het RISK & RESILIENCE ONLINE fesitval. Als co-organisatoren zijn PRIMO Nederland en het Genootschap voor Risicomanagement betrokken. Het thema dit jaar: ‘After the crisis? Het driedaags programma start alle dagen om 16.00 en duurt tot 18.00 uur. Het is natuurlijk ook mogelijk om een deel van het evenement bij te wonen. Op woensdag 4 november staat naast de sector overheid ook de watersector op het programma.
De wereld heeft zich laten verrassen door de huidige Corona-crisis en de verleiding is groot om hier volledig in op te gaan. Daarmee bestaat ook de neiging om langzaam ontwikkelende crisissen te vergeten. Crisissen die zich allang hebben aangekondigd en die in hoog tempo urgent worden.
Zo is de beheersing van ons water een dagelijkse opgave die cruciaal is voor ieders bestaan. Waterschappen staan aan de lat voor veilig, schoon en voldoende water. Toch heeft ieder individu hier ook een verantwoordelijkheid in. Gezien een klimaatontwikkeling die al vele jaren in hoog tempo doorzet, kunnen we ons in deze wateropgave niet meer veroorloven, ons te laten verrassen of te laten remmen. We hebben te borgen dat aspecten als waterkwaliteit en waterkwantiteit beheerst worden, hetgeen zich o.a. vertaalt in: water ín het land vasthouden, en tegelijkertijd water buíten het land houden.
Public Risk Forum #7: Vaststellen agendapunten en kennismaking nieuwe Directeur PRIMO
Elke twee weken houden wij op woensdag een digitaal overleg voor leden. Per bijeenkomst één onderwerp. Eén uur. De lijnen zijn altijd open vanaf 10:30 uur, voor klankbord of advies. Op woensdag 2 september 2020 agendeerden wij twee onderwerpen.
Voorstellen van de nieuwe directeur Frank Havik aan de Forum leden.
Vanuit de Forum deelnemers de agenda voor de komende periode vast laten stellen.
Naast enkele huishoudelijke mededelingen over het verloop van de Algemene Ledenvergadering van PRIMO op 28 augustus in Pijnacker is van gedachten gewisseld over een aantal actuele onderwerpen die aandacht verdienen om besproken te worden in het Forum.
Hoog op de agenda staan de ontwikkelingen in het Sociaal Domein. Die bespreking van deze “Open einde” regeling wordt zinvol geacht om kennis uit te wisselen over hoe met de risico’s hiervan wordt omgegaan. Als een volgend onderwerp wordt naar voren gebracht: De aspecten rond de Gebiedsontwikkelingen en hoe we omgaan met Publieke Waarden (Theorie van Mark Moore). In dat kader wordt door de deelnemers aangedrongen op de instandhouding van de relatie van PRIMO met het Centraal Planbureau Leefomgeving. Dit geeft een mogelijkheid om enigszins uit de waan van de dag te blijven.
Andere onderwerpen die aan de orde zijn geweest:
het opzetten van een Certificering voor Erkend Risicoadviseur voor de Publieke Sector;
aandacht voor het Financieel Beleid/Weerstandsparagraaf;
opleidingen/leergangen/scenario denken;
het omgaan met exogene risico’s;
de implementatie van regelingen op het terrein van risico management.
In het Public Risk Forum #8 op 16 september a.s. (11.00 – 12.00 uur) zal aandacht worden besteed aan:
Sociaal Domein/Gebiedsontwikkeling en Publieke Waarden.
Aan dit Forum hebben acht PRIMO Nederland leden deelgenomen.
Heeft dit alles uw interesse opgewekt voor het PRIMO Public Risk Forum, schroom dan niet contact op te nemen met PRIMO via secretariaat@primo-nederland.nl.
De eerste golf: Hoe het vertrouwen in het beleid afbrokkelde. De Nederlandse aanpak van het coronavirus is er de afgelopen maanden op gericht geweest de eenheid te bewaren. De vraag is hoe lang dat nog lukt. Waar het land vooral behoefte aan heeft is helderheid en doortastendheid. Lees meer
Het is duidelijk dat zowel de politiek, het RIVM als ook de media en het grootste deel van de bevolking nog steeds collectief gevangen zitten in dit patroon. In een rapportage over de gevolgen van Covid-19 in Zuid-Amerika vertelde een journalist van de NOS enkele maanden geleden dat dit virus als een vergrootglas werkt en dus uitvergroot laat zien wat er al aanwezig was in de kwetsbare Zuid-Amerikaanse landen. Er was sociaal gezien al een grote armoede en leefomstandigheden die slecht zijn. Economisch gezien is er geen vangnet, zoals hier in Nederland. Covid-19 maakt dit alleen maar groter en meer zichtbaar. Lees meer
De Covid-19-crisis is nog in volle gang, maar de eerste reflecties op de bestrijding-tot-nu-toe worden al gepubliceerd – door journalisten, wetenschappers, beroepsverenigingen. Die reflecties leiden meestal ook tot een oordeel: de overheid heeft het goed gedaan, of juist niet goed gedaan.
Achter die oordeelsvorming gaan vaak impliciete opvattingen schuil over hoe Covid-19 bestreden behoort te worden. Maar wat is eigenlijk goed crisismanagement, wat is een goede bestrijding van Covid-19?
Volgens ons dreigt het risico dat het antwoord op deze vraag vaak (1) te simpel is en (2) niet expliciet wordt gemaakt. Als dat zo is, heeft dat ten minste twee gevolgen: van te simpele oordelen kun je niet leren en ze zijn bovendien niet fair. In dit essay gaan we in op de vraag hoe de bestrijding van Covid-19 te evalueren. We zetten het essay nu online en zullen het na de zomer aanvullen en in definitieve vorm publiceren. Lees meer
“In de komende jaren zal de Covid-19-crisis en de bestrijding daarvan op allerlei manieren worden geëvalueerd. De crisis is natuurlijk in alle opzichten anders. Het gaat om een wereldwijde crisis, waarvan we niet precies weten wanneer ze is begonnen en wanneer ze eindigt. De crisis is alomvattend en treft de hele samenleving. De schade laat zich moeilijk eenduidig in beeld brengen, denk alleen al aan de vraag of mensen ‘aan corona’ of ‘met corona’ zijn overleden. Er is door overheidsmaatregelen veel leed voorkomen – maar ook daarvan kennen we de omvang niet. En, niet onbelangrijk, de beslissers in deze crisis moesten hun besluiten vaak in onzekerheid nemen. Het was deels varen in de mist.
Evaluaties worden verricht om lessen te trekken voor een volgende keer. Maar hoe ingewikkelder een crisis, hoe ingewikkelder het kan zijn om daar de goede lessen uit te trekken. Er is altijd het risico dat de evaluatie en de evaluatie-methodiek te simpel zijn en tot te gemakkelijke oordelen leiden, waardoor er niet wordt geleerd.”
Door ontkerkelijking en individualisering zijn politici genoodzaakt om legitimiteit te ontlenen aan het hier en nu. Daarom is het altijd ‘crisis’, zeggen Mark van Ostaijen en Joost Röselaers. We lijken in een permanente staat van crisis te verkeren. De afgelopen jaren werden beheerst door de financiële crisis, stikstofcrisis, klimaatcrisis en coronacrisis. Staat de wereld echt permanent in brand of is er iets anders aan de hand? En waar komt precies de noodzaak vandaan om sociale problemen als crisis op te vatten? Lees meer
Aalt Klaassen, Dirk-Jaap Klaassen, Oscar Toebosch, Herbert Rijken
Waarom deze titel?
Uit het onderzoek blijkt grosso modo dat de respondenten doorgaans vinden dat er door de rvc voldoende aandacht wordt besteed aan risicomanagement.
Bij de vraag of er voor een aantal met name genoemde calamiteiten/risicogebieden draaiboeken zijn of moeten zijn, is de hoofdconclusie dat deze er voor nagenoeg alle genoemde gebieden beslist moeten zijn. Dat is de wenselijke situatie. De praktijk voor de meeste onderzochte risico’s is dat deze er niet in de gewenste mate zijn of soms zelfs afwezig. Maar tijdens de interviews bleek ook dat menig respondent, zowel commissaris, bestuurder als secretaris of internal auditor geregeld veronderstelde dat er een draaiboek was. Maar niet wisten hoe het stond met de actualiteit ervan. Ergo de vraag is of de aandacht voor risicomanagement niet primair een ‘papieren’ exercitie is.
Op grond van de uitkomsten van het belang van bepaalde risico’s bij de afzonderlijke benchmarks vragen wij ons af of de commissarissen, maar ook de bestuurders en internal auditors, wel voldoende open minded naar risico’s en risicomanagement kijken. We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat bedrijfs- en sectorblindheid in combinatie met onvoldoende toekomstgericht kijken en onvoldoende ‘zelf-denken’ (dus niet zomaar de opvattingen van de buurman of de rvb overnemen) sommige risico’s ten onrechte bagatelliseren. Het betreft zowel de kans van voorkomen als ook de (mogelijke) gevolgen van het optreden van een risico.
Legal Risk Management in een veranderend landschap van zakendoen en compliance
David Schreuders
We leven in een tijd van crisis. Of eigenlijk: crises, meervoud dus, want naast de coronacrisis met een mondiale economische recessie tot gevolg, kunnen we onze ogen niet sluiten voor de al langer bestaande klimaatcrisis en recentelijk is daar ook nog een sociale crisis bij gekomen, als gevolg van de tragische dood van George Floyd in de VS. In meer dan 3.900 steden wereldwijd vonden steunbetuigingen plaats aan de Black Lives Matter beweging, soms zelfs gepaard gaand met een heuse ‘beeldenstorm’ en werd de maatschappelijke discussie over discriminatie een hot topic.
Al deze crises hebben consequenties voor de wijze waarop bedrijven tegenwoordig zaken moeten doen en ze hebben geleid tot een veranderend spectrum van risico’s waar ondernemingen tegenaan lopen. Dit artikel bespreekt een aantal recente en belangrijke veranderingen van bedrijfsrisico’s waarop een adequaat Enterprise Risk Management (ERM) en als onderdeel daarvan Legal Risk Management –andere bedrijfsrisico’s zoals operationele, financiële, interne organisatie en omgevingsrisico’s worden niet besproken – zal moeten inspelen. Aan het slot wordt een overzicht gegeven van de wijze waarop dat zou kunnen gebeuren. Lees meer
De wereld in crisis. De coronacrisis, de klimaatcrisis, de economische crisis. Door klimaatverandering worden samenlevingen steeds vaker geconfronteerd met natuurrampen. En toenemende polarisatie zorgt voor een wildgroei aan nieuwe -ismes: fascisme, terrorisme, radicalisme, populisme. Terwijl het ene land gebukt gaat onder een crisis, komt het andere land er juist sterker uit. Maar wat precies de succesformule is – of juist het ‘recipe for disaster’ – is nooit helemaal helder. Bovendien is er in de academische wereld maar weinig bekend over hoe samenlevingen omgaan met crises en welke lessen we uit deze ervaringen kunnen trekken. Lees meer
