Risico, ethiek en emoties

Prof.dr. Sabine Roeser

Technologie is van onschatbare waarde voor onze samenleving. Onze kwaliteit van leven is tijdens de laatste decennia op onvoorstelbare wijze veranderd en verbeterd dankzij technologische ontwikkelingen. Denk aan huishoudelijke apparatuur, huisvesting, vervoer, infrastructuur, automatisering, en de enorme ontwikkeling die de informatietechnologie alleen al in de afgelopen jaren heeft gemaakt, waardoor we altijd bereikbaar zijn en toegang tot onmeetbare bronnen van informatie hebben.

Maar deze ontwikkelingen hebben helaas ook een prijs. Sommige mensen vinden het moeilijk om af en toe niet bereikbaar te zijn. Ons gebruik van vervoermiddelen leidt tot grote milieuschade. Als technologieën niet naar behoren functioneren of verkeerd worden gebruikt, kan dit tot enorme rampen leiden. Denk aan het olielek van BP voor de Amerikaanse kust, of de kernramp bij Fukushima. Van veel technologieën weten we niet goed of en onder welke omstandigheden ze gevaarlijk kunnen zijn. Dit leidt vaak tot grote conflicten in de samenleving, waarbij leken doorgaans huiverig zijn ten opzichte van nieuwe technologische ontwikkelingen.

Recente voorbeelden in Nederland zijn CO2-opslag onder een woonwijk in Barendrecht en inenting tegen baarmoederhalskanker bij jonge meisjes. Technologie heeft dus zowel positieve als ook negatieve waarde voor de samenleving, en het is vaak moeilijk precies te voorspellen hoe deze waarden zich zullen manifesteren. Dit gegeven vergt grondige reflectie op technologie, op wat we waardevol vinden en op hoe we met risico’s om moeten gaan.

In mijn onderzoek beargumenteer ik dat emoties een cruciale rol bij dergelijke reflectie kunnen en moeten spelen. In deze oratie zal ik in vogelvlucht de meest belangrijke inzichten uit mijn onderzoek de revue laten passeren.

Lees meer>Risico, ethiek en emoties