De factor risico-afkerigheid – risk aversion – kan van grote invloed zijn op hoe bestuurders, managers en medewerkers vraagstukken benaderen en managen. Het bepaalt vaak aard en kwaliteit van het kunnen of willen omgaan met onzekerheden die effect hebben op het eindresultaat. De verschillen tussen mensen, teams, groepen en organisaties blijken vaak groot.
Risico-afkerigheid is niet alleen persoonlijk en ingebouwd in het eigen DNA, maar blijkt ook verankerd in de cultuur van een organisatie, een regio of zelfs een land. En als er moet worden samengewerkt – en dat is praktisch altijd nodig om resultaten te kunnen neerzetten – blijken de verschillen tussen de betrokkenen in risico-afkerigheid vaak doorslaggevend voor het uiteindelijke succes van de samenwerking. Zij vormen bij onvoldoende adressering veelal de basis voor misverstanden, frustraties en mislukkingen, zo blijkt vaak bij ex post evaluaties van projecten die niet eindigen waar zij bedoeld waren te eindigen. Belangrijke factor dus om deze ex ante te duiden.
Toch is risico-afkerigheid – buiten de economie en de wereld van beleggers – in mijn ogen een beetje de vergeten factor en nauwelijks benoemd in het managen van risico’s en verankerd in de modellen die daarvoor zijn ontwikkeld. Het delen van deze eigen of organisatorische houding en cultuur blijkt in de praktijk vaak te moeilijk of wordt gewoon vergeten. Bij samenwerking tussen mensen, teams, organisaties, steden, regio’s en landen is het gewenst, nee noodzakelijk, om te weten of de betrokken politici, publieke leiders, bestuurders, managers en medewerkers risico’s willen vermijden, ze opzoeken of er zelfs op kicken.
Geert Hofstede, een Nederlands ingenieur én organisatiepsycholoog – wat een mooie combinatie – heeft veel studie gedaan naar de interculturele verschillen op dit punt. Hij benoemt de dimensies machtafstand, individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding, lange- of kortetermijndenken en toegeeflijkheid versus terughoudendheid, als factoren die van groot belang zijn voor het managen van resultaten. Lezenswaardig zijn de door hem ontwikkelde instrumenten en modellen, die een plek hebben gekregen binnen The Hofstede Centre.
Het (durven) benoemen en adresseren van de risico-afkerigheid van en door stakeholders is noodzakelijk, eigenlijk in elk proces of project, en zal daarmee impliciet een grote bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van risicomanagement en aan het behalen van de gewenste doelen, waarden of performance.
Afbeelding: Mu Sigma.
Op de hoogte blijven voor alles rondom PRIMO & ontwikkelingen op het gebied van Risico Management? Schrijf dan in voor onze Nieuwsbrief.