“Uw benadering van risicogestuurd werken klinkt heel logisch, maar… is dat wel zo simpel?” Zo begon een mailtje van een lezer van het boek Risicogestuurd Werken in de Praktijk. Interessante vraag, is iets wat logisch klink tegelijkertijd eenvoudig toe te passen? Hoewel de risicoprocesstappen en bijbehorende werkdefinities voor risicogestuurd werken in essentie eenvoudig zijn, blijkt de toepassing ervan in de praktijk inderdaad niet altijd simpel. Hebben we hier één van de vele paradoxen op het gebied van omgaan met risico’s te pakken?
Een sector
De betreffende mailer was werkzaam als kwaliteits- en laboratoriummanager bij een multinational in de chemische sector. Hij heeft daar gewerkt met allerlei soorten risicoanalyses en storingsanalyses, met namen als HAZOP en Root Cause Analysis. Het uitgangspunt was “meten is weten”, met heldere criteria en normen. Bij alle partijen werd dezelfde (risico)taal gesproken, binnen de bedrijven zelf, bij de leveranciers en klanten, en bij de regulerende overheden. Een enkel woord was voldoende om precies te begrijpen wat werd bedoeld.
Een andere sector
Vervolgens maakte de kwaliteitsmanager een overstap naar de financiële sector, en wel naar een bank. Daar bleken betekenis en omgang met het fenomeen risico totaal anders te zijn. Ik zeg hier op voorhand niet slechter, dat is te makkelijk vanaf de zijlijn, maar in elk geval nogal afwijkend van wat de manager in de chemische sector gewend was. Er werd heel anders omgegaan met normen, criteria en getallen. Op zich logisch, want de economische wetenschappen hebben immers andere wetten dan de natuurwetenschappen.
Twee sectoren en één risico taal?
Zoals we regelmatig uit de media kunnen vernemen heeft de financiële sector een nogal eigenzinnige en hardnekkige bedrijfscultuur. Dit uit zich in onder meer in een andere omgang met financiële risico’s door banken dan die met veiligheidsrisico’s door bedrijven in de chemie. Hoewel, de brand bij Chemie Pack op industrieterrein Moerdijk is nog niet eens zo heel lang geleden. Eén van mijn drijfveren om een boek over risicosturing te schrijven is om terug te gaan naar de essentie van omgaan met risico’s, en dit toegankelijker te maken. Ook, of beter gezegd, juist om expliciete gesprekken over risico’s tussen managers en professionals uit verschillende sectoren met verschillende opvattingen, achtergronden en belangen mogelijk te maken. Uiteindelijk hebben we elkaar immers hard nodig: geen chemie zonder financiën, en omgekeerd.
