Tien jaar aandacht voor Waarden en hun Risico’s

10-jarig bestaan PRIMO Nederland: Tien jaar aandacht voor Waarden en hun Risico’s

Door Eric Frank, directeur PRIMO Nederland.

PRIMO Nederland bestaat vandaag – 6 oktober 2016 – 10 jaar.

Het initiatief om een organisatie op te richten die zich richtte op Public Risk Management kwam van UDITE, (Union des Dirigeants Territoriaux de l’Europe), de Europese vereniging van gemeentesecretarissen. Er bestond grote behoefte aan meer aandacht voor risicomanagement in het publieke domein op strategisch en bestuurlijk niveau. Juist vanuit de behoefte van gemeentesecretarissen, omdat zij op het kruispunt werken van politiek, bestuur, management en samenleving.

PRIMO werd in Europa opgericht te Straatsburg op 1 april 2005 en statutair formeel gevestigd in Brussel in 2007. Direct werden landenorganisaties opgericht zoals in Denemarken, Frankrijk, Malta en Zweden. Op initiatief van Jack Kruf werden Nederland en Vlaanderen daaraan toegevoegd. PRIMO Nederland werd formeel opgericht te Den Haag op 6 oktober 2006, dit ondersteund door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS) en toenmalig Bank Nederlandse Gemeenten, nu BNG Bank.

Noodzaak?

Vanwaar die noodzaak van aandacht voor risicomanagement, tien jaar geleden? Het is toch van alle tijden? Door alle eeuwen heen. Het is toch ook vanzelfsprekend? Althans, dat zou je als burger, kiezer en belastingbetaler van de overheid verwachten.

Helaas is de praktijk heel anders. In het publieke domein ligt, en in ieder geval lag, de aandacht voor risico’s voornamelijk in de financiële hoek van de organisatie. Veelal, en nog steeds, denkt menigeen bij gemeenten dat risicomanagement voldoende is afgedekt als men voldoet aan de risicoparagraaf en het weerstandsvermogen. Natuurlijk een heel belangrijk aspect. Maar risico’s in het publieke domein kunnen zich in vele andere sectoren voordoen. Bijvoorbeeld: crisis en ramp, bouw en constructie, economie, gezondheid en sociale zorg, imago/reputatie, personeel en organisatie, veiligheid, water, milieu en klimaat, projectmanagement, publiek-private samenwerking, samenleving en cultuur et cetera. Allemaal onderdelen waarvoor goed bestuur en aandacht voor risico’s als vanzelfsprekend zou moeten zijn.

Het is sowieso veel, waar bestuur en management in het publieke domein aandacht aan moeten geven. Is daar wel voldoende tijd voor en wordt dit ook gemanaged? Wordt dit management naar behoren gecoördineerd? Dat kan allemaal alleen als men begint bij het begin van risicomanagement; bewustwording.

Wat hebben PRIMO en PRIMO Nederland in het bijzonder, in de afgelopen 10 jaar kunnen ondervinden, doen en bereiken?

In praktijk blijkt dat er veel te weinig aandacht wordt gegeven aan het inzichtelijk maken van risico’s en het overzien van consequenties als het bereiken van gestelde (bestuurlijke) doelen wordt verstoord. De afwijking hierop heet risico. PRIMO is erop gericht om bestuurders en managers te ondersteunen om gestelde (politiek/bestuurlijke) doelen te bereiken. Om hier ook grip op te krijgen en te behouden. Zij, PRIMO,  ondervindt dat hulp is gewenst. Iedere dag weer. Bij ieder project. Intern, extern en in publiek-private samenwerking en andere vormen van partnerschap.

Hiervoor biedt PRIMO een platform om met elkaar de dialoog te kunnen voeren over opportune onderwerpen. In de praktijk blijkt ook de waardering voor PRIMO dat zij dit organiseert. Hierbij wordt maar al te vaak de verbinding gemaakt tussen publiek, privaat en wetenschap. Praktijk en (best) practices worden altijd graag besproken. Experts worden daarbij betrokken. Wat kan men leren? PRIMO ziet zich als kennisinstituut en deelt kennis en kunde door middel van tal van publicaties en nieuwsfeiten die door PRIMO worden verspreid via een nieuwsbrief, de sociale media, de website en het online magazine Quaterna Publica. PRIMO werkt eraan om het lezersbereik te blijven vergroten.

PRIMO Nederland, als chapter van PRIMO (Brussel), heeft een ledenbestand die zij koestert. PRIMO vindt het heel belangrijk dat zij in haar streven wordt erkend en ondersteund door het lidmaatschap van haar leden. Deze leden helpen bij het bedenken van relevante thema’s voor   bijeenkomsten, door het aanbieden van gastvrijheid als het gaat om locatie, catering en audio-visuele ondersteuning. PRIMO voelt zich door de leden gesteund in het feit dat zij het belangrijk vinden dat er één vereniging in het publieke domein bestaat die zich louter richt op goed bestuur met aandacht voor publieke waarden. Daar maakt risicomanagement onderdeel van uit.

PRIMO werkt aan productontwikkeling en levert inmiddels ook producten zoals een review naar – soms ogenschijnlijk onzichtbare – risico’s organisatie breed. Zij tracht ermee te bereiken dat in het gehele spectrum van organisatie doelen, afwijkingen kunnen worden gevonden, benoemd en beheersbaar worden gemaakt. Zodanig dat menig bestuurder en manager zich gesterkt voelt en te allen tijde zich kan verantwoorden over genomen beslissingen. PRIMO levert haar bijdrage aan het verkrijgen van  verantwoorde balans tussen bestuur en samenleving. Daarnaast ziet PRIMO een plaats als onderdeel bij opleidingen bestuurskunde. Vroegtijdig aandacht geven aan bewustwording van risico’s en risicomanagement .

Ten slotte

Vier waarden zijn door PRIMO benoemd waaraan aandacht wordt geschonken. Dit zijn Balans in de samenleving, Eigenaarschap, ervan zijn, Sturing, besturing die borgt en Gedegen financieel ontwerp, verantwoordelijk omgaan met gemeenschapsgeld.

Gelukkig ziet PRIMO steeds meer aandacht – al dan niet als gevolg van politiek-bestuurlijke missers, slecht risicomanagement of crisis en ramp – voor risicomanagement. PRIMO blijft zich ontwikkelen en blijft ondersteunen. In de periode 2006 – 2016 hebben we de eerste stappen kunnen zetten. Er ligt een mooie uitdaging voor de toekomst om door te bouwen om de waarden te versterken door bij te dragen aan het verbeteren van het identificeren, analyseren, evalueren en managen van risico’s.